29 सितंबर 2017
भारत की अंतर्राष्ट्रीय निवेश स्थिति (आईआईपी), जून 20171
भारतीय रिजर्व बैंक ने जून 2017 के अंत तक भारत की अंतर्राष्ट्रीय निवेश स्थिति से संबंधित आंकड़े आज जारी किए।
जून 2017 में भारत की अंतर्राष्ट्रीय निवेश स्थिति (आईआईपी) की विशेषताएं
-
जून 2017 के अंत में भारतीय निवासियों पर गैर-निवासियों के दावे भारतीय निवासियों की विदेशी परिसंपत्तियों (आरक्षित परिसंपत्तियों के रूप में धारित स्वर्ण बुलियन सहित) के स्तर से 70 प्रतिशत अधिक थे। (तालिका 1)
-
परिणाम के रूप में, अप्रैल-जून 2017 के दौरान निवल आईआईपी (अर्थव्यवस्था की बाह्य वित्तीय परिसंपत्तियों और देनदारियों के बीच का अंतर) में कमी आई।
-
आरक्षित परिसंपत्तियों और विदेशी प्रत्यक्ष निवेश में वृद्धि ने तिमाही के दौरान ऋण और मुद्रा और जमा में कमी को पूरा करते हुए भारतीय निवासियों की विदेशी वित्तीय परिसंपत्तियों में वृद्धि के लिए योगदान दिया, आरक्षित परिसंपत्तियां भारत की वित्तीय परिसंपत्तियों के लगभग दो-तिहाई रही (तालिका 2)।
-
तिमाही के दौरान भारत में विदेशी स्वामित्व वाली परिसंपत्तियों में वृद्धि के लिए ऋण प्रतिभूतियों में पोर्टफोलियो निवेश और प्रत्यक्ष निवेश प्रवाह का प्रमुख योगदान रहा।
-
भारतीय निवासियों की कुल बाह्य देयताओं में ऋण और गैर-ऋण देनदारियों का हिस्सा बराबरी का रहा। (तालिका 3)।
भारत की अंतर्राष्ट्रीय वित्तीय परिसंपत्तियों और अंतर्राष्ट्रीय वित्तीय देयताओं का अनुपात जून 2017 में 58.7 प्रतिशत (एक साल पहले 61.3 प्रतिशत) रहा।
जोस जे. कट्टूर
मुख्य महाप्रबंधक
प्रेस प्रकाशनी: 2017-2018/885
सारणी 1: भारत की समग्र अंतरराष्ट्रीय निवेश स्थिति |
(बिलियन अमेरिकी डॉलर) |
अवधि |
मार्च-16(आं.सं.) |
जून16(आं.सं.) |
सितं-16(आं.सं.) |
दिसं.-16(अ.) |
मार्च-17(आं.सं.) |
जून17(अ) |
निवल आईआईपी |
-359.2 |
-350.8 |
-366.8 |
-361.8 |
-394.5 |
-406.4 |
क. आस्तियां |
552.1 |
554.5 |
567.3 |
543.4 |
564.2 |
576.9 |
1. प्रत्यक्ष निवेश |
141.6 |
143.6 |
140.6 |
144.1 |
148.2 |
151.2 |
2. संविभाग निवेश |
2.5 |
1.6 |
2.3 |
2.3 |
2.6 |
2.1 |
2.1 इक्विटी प्रतिभूतियां |
1.6 |
1.6 |
2.0 |
2.3 |
1.6 |
2.0 |
2.2 ऋण प्रतिभूतियां |
0.9 |
0.0 |
0.3 |
0.0 |
1.0 |
0.1 |
3. ऋण प्रतिभूतियां |
47.8 |
45.8 |
52.4 |
38.1 |
43.4 |
37.1 |
3.1 व्यापार ऋण |
2.9 |
2.4 |
2.2 |
1.9 |
1.8 |
1.6 |
3.2 ऋण |
6.7 |
4.7 |
6.3 |
4.2 |
7.3 |
5.2 |
3.3 मुद्रा और जमाराशियां |
21.1 |
21.6 |
26.8 |
14.9 |
20.1 |
16.1 |
3.4 अन्य आस्तियां |
17.1 |
17.1 |
17.1 |
17.1 |
14.2 |
14.2 |
4. आरक्षित आस्तियां |
360.2 |
363.5 |
372.0 |
358.9 |
370.0 |
386.5 |
ख. देयताएं |
911.3 |
905.3 |
934.1 |
905.2 |
958.7 |
983.3 |
1. प्रत्यक्ष निवेश |
293.9 |
294.1 |
311.7 |
318.5 |
342.7 |
353.4 |
2. संविभाग निवेश |
224.8 |
220.5 |
232.1 |
221.1 |
238.6 |
251.1 |
2.1 इक्विटी प्रतिभूतियां |
141.9 |
141.5 |
148.1 |
140.6 |
154.0 |
154.9 |
2.2 ऋण प्रतिभूतियां |
82.9 |
79.0 |
84.0 |
80.5 |
84.6 |
96.2 |
3. अन्य निवेश |
392.6 |
390.7 |
390.3 |
365.6 |
377.4 |
378.8 |
3.1 व्यापार ऋण |
82.3 |
82.1 |
82.0 |
84.8 |
88.9 |
89.6 |
3.2 ऋण |
170.4 |
170.3 |
167.0 |
160.3 |
159.9 |
158.7 |
3.3 मुद्रा और जमाराशियां |
127.1 |
126.5 |
130.2 |
110.0 |
117.1 |
118.5 |
3.4 अन्य देयताएं |
12.8 |
11.8 |
11.1 |
10.5 |
11.5 |
12.0 |
मेमो की मदें: देयता अनुपात की तुलना में आस्तियां (%) |
60.6 |
61.3 |
60.7 |
60.0 |
58.9 |
58.7 |
सं: संशोधित आं.सं.: आंशिक रूप से संशोधित अ: अनंतिम;
संघटक मदों का योग पूर्णांकन करने के कारण कुल योग में जोड़ा नहीं जा सकता। |
सारणी 2: भारत की अंतरराष्ट्रीय वित्तीय आस्तियों और देयताओं की संरचना |
(प्रतिशत) |
अवधि |
मार्च-16(आं.सं.) |
जून-16(आं.सं.) |
सितं.-16(आं.सं.) |
दिसं.-16(अ) |
मार्च-17(आं.सं.) |
जून-17(अ) |
क.आस्तियां |
|
|
|
|
|
|
1. प्रत्यक्ष निवेश |
25.6 |
25.9 |
24.8 |
26.5 |
26.3 |
26.2 |
2. संविभाग निवेश |
0.5 |
0.3 |
0.4 |
0.4 |
0.5 |
0.4 |
3. अन्य निवेश |
8.7 |
8.2 |
9.2 |
7.0 |
7.7 |
6.4 |
4. आरक्षित आस्तियां |
65.2 |
65.6 |
65.6 |
66.1 |
65.5 |
67.0 |
आस्ति / देयताएं |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
ख. देयताएं |
1. प्रत्यक्ष निवेश |
32.2 |
32.5 |
33.4 |
35.2 |
35.8 |
36.0 |
2. संविभाग निवेश |
24.7 |
24.4 |
24.9 |
24.4 |
24.9 |
25.5 |
3. अन्य निवेश |
43.1 |
43.1 |
41.8 |
40.4 |
39.4 |
38.5 |
सारणी 3: : भारत के बाह्य ऋण और ऋणेत्तर देयताओं की हिस्सेदारी |
(प्रतिशत) |
अवधि |
मार्च-16(आं.सं.) |
जून-16(आं.सं.) |
सितं.-16(आं.सं.) |
दिसं.-16(अ) |
मार्च-17(आं.सं.) |
जून-17(अ) |
ऋणेत्तर देयताएं |
46.3 |
46.6 |
47.7 |
49.2 |
50.3 |
50.1 |
ऋण देयताएं |
53.7 |
53.4 |
52.3 |
50.8 |
49.7 |
49.9 |
कुल |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
|